This post is also available in: English (angielski)
Implementacja nowatorskich metod tomografii impedancyjnej do badania stanu wałów przeciwpowodziowych
Główne elementy projektu:
- opracowanie nowych algorytmów służących do otrzymania rozkładu przewodnictwa właściwego,
- utworzenie innowacyjnych metod badania stanu wałów,
- utworzenie nowych algorytmów do monitorowania stanu wałów w trybie on-line,
- skonstruowanie prototypu system.
System monitoringu składa się z następujących elementów (rys. 1):
- elektrod pomiarowych,
- systemu zbierania danych,
- bazy danych,
- systemu zarządzania (sterowania),
- algorytmów rekonstrukcji obrazów,
- modułu analiz,
- modułu wizualizacji.
Rys. 1. Architektura systemu
W wałach przeciwpowodziowych mogą występować różne uszkodzenia, takie jak: erozja kanalikowa, erozja skarpy, mikro niestabilność, napór lodu, poślizg skarpy zewnętrznej, przelew falowy, przelew wody, upłynnianie gruntu (rys.2).
Rys. 2. Przykłady uszkodzeń wału
System pomiarowy oparty jest na modelu tomografu impedancyjnego. Do dwóch elektrod dołączane jest źródło pobudzające. Pozostałe elektrody służą do pomiarów napięcia na brzegu obszaru. Pomiary wykonywane są dla wszystkich możliwych sposobów podłączenia źródła zasilania, w celu zwiększenia liczby informacji o obiekcie oraz poprawy stosunku sygnału do szumu. Po wykonaniu pierwszej serii pomiarów następuje przełączenie układu pobudzającego na elektrody sąsiadujące. Proces pomiarowy powtarzany jest sekwencyjnie dla wszystkich możliwych układów połączeń źródła pobudzającego (rys.3).
Rys. 3. Rozmieszczenie elementów na brzegu wału przeciwpowodziowego
Rekonstrukcję obrazu oparto na metodzie optymalizacyjnej, w której drogą do wyznaczenia rozwiązania jest minimalizowanie funkcji celu jako średniokwadratowa wartość błędu rekonstrukcji odniesiona do wektora napięć międzyelektrodowych.
Do obliczenia zagadnienia prostego oraz określenia składowej potencjału i składowej zmian krzywizny, kolejny algorytm wykorzystuje metodę elementów skończonych, metodę granicy podobszarów lub metodę elementów brzegowych. Wewnętrzne obiekty badanej przestrzeni opisane są przez funkcję zbiorów poziomicowych, która jest dyskretyzowana na stałej siatce kartezjańskiej. Do zadania optymalizacyjnego używane są również metody gradientowe i algorytmy inteligencji obliczeniowej.
Zaproponowana została następująca procedura numeryczna:
- inicjalizowany jest zerowy zbiór poziomicowy funkcji obejmujący nieznany kształt,
- rozwiązywane jest równanie Laplace’a w badanym obszarze,
- obliczana jest różnicy pomiędzy wartością napięcia obliczoną a pomierzoną,
- rozwiązywane jest równanie sprzężone do równania stanu,
- wyznaczana jest składowa normalna prędkości do brzegu,
- uaktualniana jest funkcja zbioru poziomicowego,
- wykonywana jest reinicjalizacja.
Proces rozwiązania powtarzany jest tak długo, aż zostaną osiągnięte zadowalające warunki zbieżności.
Rys. 4. Model typowego wału przeciwpowodziowego. Na rysunku zaznaczono elektrody systemu kontrolnego (tomografu).
Rys.5. Dwuwymiarowy model geometryczny uszkodzonego wału przeciwpowodziowego. Model został przygotowany w celu rozwiązania zagadnienia prostego za pomocą metody elementów brzegowych. Zaznaczono węzły elementów brzegowych oraz wektory normalne. Przewodnictwo właściwe jest stałe w obrębie danego podobszaru.
Koncepcja komunikacji i przetwarzania danych systemu
Rozkład elektrod pomiarowych przedstawia poniższy schemat.
Rys.6. Schemat komunikacji systemu
System, ze względu na pełnione role, obejmuje przede wszystkim:
- źródło o zmiennej częstotliwości,
- multiplekser,
- system akwizycji danych,
- moduł sterujący z procesorem sygnałowym.
Rys.7. Diagram systemu akwizycji danych
Stworzony został 16-to elektrodowy systemu gromadzenia danych pomiarowych dla systemu elektrycznej tomografii impedancyjnej. Jego schemat prezentuje poniższy rysunek.
Rys. 8. Schemat systemu
Głównymi elementami szesnastoelektrodowego systemu zbierania danych dla systemu tomografii impedancji elektrycznej są:
- 24-bitowy, 16-to kanałowy przetwornik analogowo-cyfrowy,
- analogowe multipleksery (CD4067) odpowiedzialne są za selektywnie przełączane napięcia pochodzącego z układu zasilającego do poszczególnych elektrod,
- układ zasilania zbudowany w oparciu o układ MC34063 oraz wzmacniacz TDA7056 dostarcza napięcie zmienne o amplitudzie od 0.5 do 10 V oraz częstotliwości do 10 kHz,
- wanna pomiarowa wraz z 16-toma elektrodami pomiarowymi ze stopu chrom-nikiel oraz kabli ekranowanych o oporności 50 Ω,
- układu wzmacniaczy operacyjnych (OPA365) tworzących bufor wejściowo-wyjściowy mający także na celu zmniejszenie i przesunięcie dryftu do bardzo niskich poziomów.